Flottblog 6 – Bierviltje, ondertekende brief of cao: wanneer een arbeidsvoorwaarde echt geldt
Er was de afgelopen dagen in de juridische wereld wat over te doen: een bindende afspraak over loon op een bierviltje? Kan dat? Het antwoord luidt: Jazeker. De werknemer, een voetballer, kon wijzen op een loonafspraak die was opgeschreven op twee bierviltjes en een handtekeningexpert stelde vast dat de betreffende tekst ‘echt’ was. De werknemer kon zo volgens de rechter (in hoger beroep) achterstallig loon ter hoogte van een slordige € 11 000 incasseren. Ook kreeg hij zijn advocaatkosten vergoed en legde de rechter de werkgever een boete op wegens te late loonbetaling. Aangezien de afspraken ‘zwart’ waren, bestaat de kans dat de werkgever nog bezoek van de Belastingdienst krijgt. De uitspraak roept de vraag op: wanneer zijn afspraken tussen werkgever en werknemer bindend?
Mondeling, schriftelijk of een viltje?
In principe is elke afspraak tussen werkgever en werknemer bindend, of dat nu mondeling is overeengekomen of schriftelijk is vastgelegd. Natuurlijk: staat het op papier, liefst met een handtekening eronder, dan is het bewijs makkelijker rond te krijgen. Het verdient dus altijd aanbeveling dat te doen. Geen enkele werkgever zit erop te wachten dat het mondeling overeengekomen jaarcontract wordt betwist door de werknemer die stelt dat er een ‘vast’ contract geldt.
Maar het is een misverstand dat alles op papier moet staan om geldig te zijn. Sterker nog: de arbeidsovereenkomst zélf hoeft niet eens op papier te staan – zodra iemand onder gezag van een ander werkt, tegen loon, is er een arbeidsovereenkomst. Je kunt dus zelfs een arbeidsovereenkomst hebben zonder het te weten. Dat doet zich met regelmaat voor, bijvoorbeeld bij zzp’ers die dat (dus) niet blijken te zijn.
De volgende zaken hoeven, bijvoorbeeld, niet op papier te staan om toch geldige afspraken te zijn:
· De functie
· Het loon (al geldt als ondergrens het wettelijk minimumloon)
· Hoeveel vakantiedagen iemand heeft
· Werktijden
· Aantal uren (voltijd of deeltijd)
U ziet: de meest belangrijke zaken hoeven niet eens schriftelijk te zijn vastgelegd om toch geldig te zijn. Zoals gezegd: deze zaken wenst u in het algemeen wel op papier te hebben, en wij kennen zelf geen arbeidsovereenkomst waarin dit níét staat geregeld. Hoewel er dus vaak geen vormvereisten zijn, bepaalt de wet niettemin dat voor sommige afspraken toch een schriftelijke vastlegging vereist is. Voorbeelden daarvan zijn:
· Een proeftijd
· Een concurrentiebeding
· Een boetebeding
· Een wijzigingsbeding op basis waarvan de werkgever de arbeidsovereenkomst kan aanpassen (al is wijziging soms ook zonder zo’n beding toch mogelijk)
· Een tussentijds opzegbeding (waarmee bijvoorbeeld een jaarcontract voortijdig kan worden opgezegd)
Voor deze bedingen geldt: geen schriftelijkheid, geen beding. Het gaat, als u goed kijkt, om bedingen die de rechtspositie van de werknemer ingrijpend kunnen raken. Het is om die reden dat de werkgever eist dat een dergelijk beding op schrift staat.
Cao of arbeidsovereenkomst?
Veel werkgevers zijn gebonden aan een cao, waarin bovenstaande thema’s zijn opgenomen. De vraag is of een werkgever aan de verplichting van schriftelijkheid heeft voldaan als het betreffende beding in een cao staat, maar niet in de individuele arbeidsovereenkomst. Soms is opname in een cao genoeg: een proeftijd in een cao is geldig, ook als deze net opnieuw vermeld staat in de arbeidsovereenkomst zelf. Voor een concurrentiebeding geldt dit niet; dat beding moet in de arbeidsovereenkomst staan. De wetgever vindt het namelijk belangrijk dat de werknemer ervan doordrongen is dat hij voor een dergelijk beding tekent. Toch blijkt uit de rechtspraak dat een arbeidsovereenkomst mag verwijzen naar een regeling waarin een concurrentiebeding staat: tekent de werknemer dan voor akkoord, dan is hij toch aan dat beding gebonden. Voor een wijzigingsbeding geldt dat het in een cao mag staan, maar ook in een andere regeling waaraan de werknemer is gebonden. Verwijzing in de arbeidsovereenkomst is dan niet nodig. Het vereiste van schriftelijkheid kent dus nogal wat verschijningsvormen.
Wat Flott voor u kan betekenen
Als u zeker wilt weten of een bepaalde afspraak geldig is, maar ook of u die kunt wijzigen of intrekken, of als u niet zeker weet welke eisen aan een afspraak worden gesteld – mondeling, schriftelijk, in een cao of iets anders – neem dan gerust contact met ons op. Wij hebben een jarenlange professionele ervaring met alle soorten bedingen in individuele en collectieve arbeidsovereenkomsten. Wij staan voor u klaar. Stuur vrijblijvend een e-mailbericht naar: info@flottadvocaten.nl.